دوشنبه، مرداد ۳۰، ۱۳۹۱

بستنی

چند وقت پیش ایمیلی را از عزیزی دریافت کردم که تاریخچهٔ زیبایی از چگونگی جهانی شدن غذایی به نام بستنی را همراه با عکسی قدیمی تقدیم خوانندگانش کرده بود.


توضیحات داده شده چنین بود :
تا به حال به این اندیشیده اید که چرا هرگز در هیچ گزارش یا رسانه خارجی در مورد اینکه بستنی ، این لیسیدنی پرطرفدار، در کجا و توسط چه کسی ساخته شد هیچ حرفی به میان نیامده ؟! جواب این سوال در کتاب `مردم دوران مشروطه` در قفسه های خاک گرفته کتابخانه ملی موجود است که نیز افتخار دیگری است برای ما ایرانیان .
داستان از اینجا شروع میشه که فردی به نام کریم باستانی ملقب به کریم یخ فروش پسر جوانی از شهر ری در بازار آن زمان (خیابان جمهوری امروز) بساط یخ فروشی داشت . یکی از مشتریان غالبا دائمی کریم، کارمندان سفارت انگلستان در همان حوالی بودند . این مواجهه هر روزه کارمندان با کریم رابطه صمیمانه را بین آنها پدید آورد . کارمندان برای کریم که انگلیسی بلد نبود نام کریم یخی یا همان به گفته خودشان آیس کریم را برگزیدند . در اواسط درگیریهای دوران مشروطیت کریم برای جلب بیشتر مشتری اقدام به پخش یخ در بهشت مبادرت ورزید . و در همین دوران و برای اولین بار با مخلوط کردن شیر و یخ و زرده تخمه مرغ و گلاب و شیره ملایر اولین بستنی تاریخ بشریت را ساخت. که مورد استقبال اهالی بازار و همسر سفیر انگلیس قرار گرفت مغازه ای در همان حوالی توسط سفیر انگلیس به کریم اهدا شد که بر سر در آن به زبان انگلیسی اسم فامیل کریم ( باستانی ) bastani نوشته شده بود که ایرانی ها به اشتباه بستنی می خواندند . در زمان افتتاح فروشگاه سفیر انگلیس با گفتن :
we name it after you
اسم محصول را به احترام کریم آیس کریم گذارد
میرزا حسن‌خان مستوفی , مستوفی‌الممالک دوران مشروطیت ، در کتاب خاطراتش مینویسد این پدرسگ ( کریم باستانی ) لیسیدنیی ساخته است از سردابهای یزد سردتر ، از لب یار شیرین تر، از پنبه خراسان نرمتر. سالها بعد کریم با یکی کارمندان سفارت انگلیس به نام الیزابت بسکین رابینز ازدواج کرده و به انگستان و بعد از آن به امریکا مهاجرت میکند .



من هم این ایمیل زیبا را برای ایمیل لیستم فرستادم تا دیگران نیز بخوانند و لذت ببرند
دوست عزیز برایم کامنت جالبی نوشت :

متنی که فرستادید برام خیلی جالب بود و برای اینکه از گفته اش و از اینکه آیا واقعا این مطلب از نظر همگان پنهان مانده یا نه، در اینترنب جستجواش کردم. لینک زیر شما را به ویکیپدیای بستنی می برد. در اون حرفی از کریم باستانی زده نشده اما در خط اول قمست تاریخچه اول از ایران و از پارسه (پرشیا) نام می برد! یعنی خیلی هم از یاد برده شده نیستیم٫ ولی شاید خودمون اونقدر که .باید از خودمون خبر نداریم.... !

من هم دوباره نوشتم که : کاش کسی فرصت بگذارد و این متن ها را اصلاح و برای ویکیپدیا با مستندات لازمش بفرستد و توضیح ویکیپدیا را تکمیل و برای سرفصل ورودی فارسی اش هم تلاشی بکند. تا کام همهٔ جهانیان از این آگاهی بیش از پیش شیرین شود و ایمیل کردم.

موضوع وقتی جالب تر شد که عزیز دیگری برایم ایمیل زد و با کپی پیست یک متن انگلیسی که من در این لینک پیدایش کردم، گفت عمو داستان کلا چیز دیگری است:


یعنی بستنی تاریخچه ای طولانی دارد و سال ها سال پیش در کافه های پاریس بستنی فروخته اند!!!

هیچ نظری موجود نیست: