جمعه، اسفند ۲۷، ۱۳۸۹

انقلاب-۲،۰ یا ویکی انقلاب

تا حالا اصطلاحی به نام «وب ۲،۰» شنیده اید؟ برای مثال فکر کنید چیدمان یک سایت بر اساس حضور و نظر مخاطبانش تغییر کند. ساده ترین مثال آن «بالاترین» است که اهمیت یک پست با تعداد کلیک ها بر روی آن مشخص می شود و هر چه اهمیت یک پست بالاتر برود، جایگاهش در صفحه نیز بالا تر می رود. پیدایش وب ۲،۰ انقلابی در اینترنت ایجاد کرد و زمینه ای را بوجود آورد که رابطه های مخاطب گراتری برای فعالان اینترنتی فراهم آید. نوع رشد یافته تری از وب ۲،۰ ها را می توان در «ویکی پدیا» و دیگر ویکی ها... جست. در ویکیپدیا متن های فرهنگنامه با مشارکت کاربران تهیه می شود. هر کس می تواند برود و سرفصلی باز کند و این سرفصل با تعامل او و دیگران و متخصصان امر به تدریج دقیق و دقیق تر می شود.
چند روز قبل پیش دوستان قدیمی ام مهمان بودم. آن ها عضو تیم تحقیق و برنامه نویسی بر روی سیستمی هستند که تلاش دارد آموزش عمومی در مدارس را از چیزی شبیه وب ۱،۰ (معلم درس دیکته شده ای را می گوید و دانش آموزان موظف به فراگیری آنند) به وب ۲،۰ (متن درس ها، مسائل و روش های حل مسئله در یک کار گروهی و به شکلی مشابه ویکی پدیا تهیه و به آموزش گذاشته می شود) تبدیل کند.
برخی تحلیلگران، جنبش ها و انقلاب های اخیر، چه در ایران و چه در منطقه، را نیز نوعی از انقلاب ۲،۰ شناخته و تفسیر کرده اند که در آن تعامل جمعی برای تصمیم سازی و پراتیک سیاسی تا حد قابل توجهی جایگزین شیوه های قدیم رهبری یعنی تدوین راهکارهای متمرکز و ارائه آن به جامعه شده است (Revolution 2.0 و WikiRevolution را می توانید در جستجو بگذارید. اصطلاح «انقلاب ۲،۰» به زبان فارسی ظاهرا هنوز در جستجوهای گوگل یافت نمی شود، اما برای «ویکی انقلاب» ورودی هایی وجود دارد). 
ویکی انقلاب در واقع همان انقلاب شبکه ای است که ما در جنبش سبز شاهد شکل گیری آن بودیم (اخیرا در وبلاگ همدیگر مقاله تازه ای  با نام زحمتکشان سراسر جهان شبکه شوید گذاشته ام).
شبکهٔ اجتماعی (مجازی و واقعی مرتبط با هم) تنها معنی انقلاب را به ویکی انقلاب تبدیل نمی کند، بلکه به تدریج آموزش، دانش، رسانه ها، تشکل های سیاسی اجتماعی، حقوق اساسی و تقنینی و ... را نیز ویکی می کند و به زودی ورژن های سه و چهار آن هم طرح خواهند شد.
من یکی دو هفته قبل، در فیس بوک پیشنهاد دادم «ویراست دوم منشور جنبش سبز» را بعنوان یک سر فصل در ویکی پدیا بگذاریم و اجازه دهیم توسط مشارکت عمومی اعضای جنبش سبز و مردم اصلاح و تدقیق شود. البته می دانم که چنین حرف هایی هنوز چقدر زود است و این پیشنهاد تا چه حد غیر عملی. توقع عملی شدن آن را هم نداشتم و تنها می خواستم ایده های «ویکی منشور» را مطرح کرده باشم. 
 ما در دنیایی زندگی می کنیم که فاصله عمل با نظر کوتاه و کوتاه تر می شود. نیروهای پیشرو جامعه باید آینده را ببینند و آن را در استراتژی ها و تاکتیک هاشان لحاظ کنند. عقب ماندن از انقلاب علمی فنی و دگرگونی های اجتماعی ناشی از آن، خواه نا خواه به عقب مانگی از سیر تحولات منجر خواهد شد. 

هیچ نظری موجود نیست: